Αλέξανδρος Σακελλαρίου

Όνομα πατρός: Ευάγγελος

Ναύαρχος ε.α.

Ο Αλέξανδρος Σακελλαρίου γεννήθηκε στη Μάνδρα Αττικής το 1887. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων το 1907 με το βαθμό του σημαιοφόρου και προάχθηκε σε ανθυποπλοίαρχο το 1910, σε υποπλοίαρχο το 1913 στους Βαλκανικούς Πολέμους, όπου υπηρέτησε στο θωρηκτό Αβέρωφ και σε πλωτάρχη το 1917. Εκδιώχθηκε από το στράτευμα το 1917 ως αντιβενιζελικός και επανήλθε το 1920 μετά την παλινόρθωση του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄. Στη Μικρασιατική Εκστρατεία υπηρέτησε ως αντιπλοίαρχος και κυβερνήτης των αντιτορπιλικών Ιέραξ και Λόγχη. Αποστρατεύτηκε ξανά το 1922, επειδή διαφώνησε με τους στρατιωτικούς χειρισμούς της κυβέρνησης και ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία το 1925. Το 1926 διορίστηκε διοικητής της Ναυτικής Ακαδημίας Πολέμου έως το 1933. Το 1932 προήχθη σε πλοίαρχο και το 1935 σε υποναύαρχο. Συμμετείχε στην καταστολή του βενιζελικού στρατιωτικού κινήματος το 1935 ως αρχηγός του Στόλου και υπήρξε πρόεδρος του στρατοδικείου, που καταδίκασε τους συμμετέχοντες και τους πολιτικούς αρχηγούς Ελευθέριο Βενιζέλο και Νικόλαο Πλαστήρα ερήμην σε θάνατο. Την περίοδο της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 διετέλεσε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής διετέλεσε Αντιπρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου και υπουργός Ναυτικών (20.4.1941-2.5.1942) στην ελληνική κυβέρνηση του εξωτερικού του Εμμανουήλ Τσουδερού. Συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχή διαφυγή του ελληνικού Στόλου στη Μέση Ανατολή και τον Αύγουστο του 1941 με πρωτοβουλία του δημιουργήθηκε στο Κάιρο η πρώτη Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών, η ΥΠΕΠ, με την κωδική ονομασία NIPS και επικεφαλής τον πλοίαρχο Παναγιώτη Κώνστα και έδρα το Ελληνικό Προξενείο στο Κάιρο, ώστε ο Κώνστας να διαθέτει διπλωματική κάλυψη. Μετά τη λήξη της υπουργικής του θητείας διετέλεσε και πάλι αρχηγός του Στόλους έως το 1943, οπότε και αποστρατεύτηκε και αναχώρησε για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Μετά την Απελευθέρωση, το 1945 ανακλήθηκε ξανά στην ενεργό υπηρεσία, ενώ προηγουμένως είχε προαχθή στο βαθμό του Αντιναυάρχου. Αποστρατεύτηκε οριστικά προκειμένου να πολιτευτεί στις εκλογές του 1946. Εξελέγη βουλευτής Αττικοβοιωτίας με το Πανελλήνιο Εθνικό Κόμμα, του οποίου ηγούταν και διετέλεσε υπουργός Εφοδιασμού (29.8.1947-7.9.1947) στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη και υπουργός Ναυτικών (7.9.1947-18.11.1948) στην κυβέρνηση συνεργασίας Κόμματος Φιλελευθέρων και Λαϊκού Κόμματος του Θεμιστοκλή Σοφούλη. Επανεξελέγη το 1950 και διετέλεσε υπουργός Εθνικής Αμύνης (27.10.1951-31.3.1952) στην κυβέρνηση του Νικόλαου Πλαστήρα. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1982.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Πέτρος Στ. Μακρής – Στάϊκος, “Ο Άγγλος Πρόξενος”. Ο υποπλοίαρχος Noël C. Rees και οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες Ελλάδα – Μέση Ανατολή 1939 – 1944, Αθήνα 2011.

«Σακελλαρίου, Αλέξανδρος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ. 9^Α, Αθήνα 1988, σ. 162-163.