1884-1958
Ο Νίκος Βέης του Αθανάσιου γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1884. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και στη συνέχεια στη Γερμανία με ειδίκευση στη βυζαντινολογία και ακολούθησε ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα συνέβαλε καθοριστικά στην σύσταση της Ελληνικής Βυζαντινολογικής Εταιρείας και του περιοδικού της, Βυζαντίς (1909-1911). Παράλληλα, υπήρξε από τους υποστηρικτές του δημοτικισμού και συνεργάστηκε με το περιοδικό Νουμάς.
Ο Νικ. Βέης ασχολήθηκε πρώτη φορά με την πολιτική το 1907, συμμετέχοντας στην ίδρυση της Εταιρείας Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1910 πολιτεύθηκε στην περιφέρεια των Τρικάλων με το Λαϊκό Κόμμα, τον κομματικό φορέα που είχαν συγκροτήσει οι Κοινωνιολόγοι. Στη συνέχεια, ο Ν. Βέης προσχώρησε μαζί με την πλειοψηφία των Κοινωνιολόγων στο Κόμμα Φιλελευθέρων.
Συνέχισε τις σπουδές του στο Βερολίνο και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ευρισκόμενος ανάμεσα στην Ελλάδα και το Βερολίνο, μετά το τέλος του πολέμου, το 1919, συμμετείχε στην ίδρυση των Ελληνικών Δημοκρατικών Συλλόγων μαζί με τον Αλ. Παπαναστασίου και διετέλεσε πρώτος τους πρόεδρος. Το 1920, ενώ είχε διακοπεί η κυκλοφορία των ακαδημαϊκών περιοδικών βυζαντινολογίας, ο Ν. Βέης ξεκίνησε στο Βερολίνο την έκδοση του περιοδικού Byzantinisch Neugriechische Jahrbücher (Βυζαντινά και Νεοελληνικά Χρονικά), διευρύνοντας τα χρονικά όρια της έρευνας και εισάγοντας τις νεοελληνικές σπουδές ως τμήμα ενός διεθνούς οργάνου διάδοσης της επιστημονικής γνώσης.
Το 1925 επέστρεψε στην Αθήνα, αφού εξελέγη καθηγητής στη νεοσύστατη έδρας Μεσαιωνικής και Νεώτερης Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στις γερουσιαστικές εκλογές του 1929 και του 1932 έθεσε υποψηφιότητα στο εκλογικό σώμα Ακαδημίας-Πανεπιστημίων χωρίς να εκλεγεί. Το 1935, μετά την αποτυχία του βενιζελικού στρατιωτικού κινήματος της 1ης Μαρτίου, απομακρύνθηκε ως βενιζελικός από την έδρα του στο Πανεπιστήμιο, στην οποία επανήλθε μετά την παλινόρθωση του βασιλιά Γεωργίου Β΄, τον Νοέμβριο του 1935 και τη χορήγηση αμνηστίας.
Την περίοδο της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου απομακρύνθηκε εκ νέου από την έδρα του. Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο κατατάχθηκε ως εθελοντής και το 1941 ανακηρύχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Κατά την περίοδο της Κατοχής εντάχθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και ειδικότερα στην ομάδα του Αλέξανδρου Σβώλου.
Μεταπολεμικά, ο Ν. Βέης επανήλθε στο Πανεπιστήμιο. Παράλληλα, συμμετείχε στη συγκρότηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος – ΕΛΔ υπό τον Αλ. Σβώλο και το 1946 απολύθηκε οριστικά από το Πανεπιστήμιο. Εν όψει του δημοψηφίσματος για το πολιτειακό την 1η Σεπτεμβρίου 1946 ο Ν. Βέης αναδείχθηκε πρόεδρος των Δημοκρατικών Συλλόγων Αθηνών και της Ομοσπονδίας των Δημοκρατικών Συλλόγων Ελλάδος. Πολιτεύθηκε και εξελέγη πρώτη φορά βουλευτής Αθηνών με το Σοσιαλιστικό Κόμμα – ΕΛΔ στις εκλογές του 1950, ενώ συμμετείχε και στο Γενικό Συμβούλιο του κόμματος. Το 1951 πολιτεύθηκε στην περιφέρεια πρώην Δήμου Αθηναίων με το ίδιο κόμμα χωρίς να εκλεγεί. Έκτοτε δεν συμμετείχε σε άλλη εκλογική αναμέτρηση. Ο Νίκος Βέης απεβίωσε στις 12 Οκτωβρίου 1958.
Βιβλιογραφία
Βασικές πηγές για τη συγκρότηση των βιογραφικών του Λεξικού αποτέλεσαν:
Βλ. επίσης:
- Δημήτριος Κ. Αγορίτσας, «Η υποψηφιότητα του Νίκου Α. Βέη ως βουλευτή Τρικάλων στις εκλογές της 28ης Νοεμβρίου 1910 και η συμβολή των μονών των Μετεώρων», Τρικαλινά, τ. 29 (2009), σ. 415-436
- Λέων Βρανούσης, «Βέης, Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ. 2, Αθήνα 1984, σ. 220-221
- Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Η συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης και η διδασκαλία της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2006
- Βαγγέλης Καραμανωλάκης (επιμ,), Νίκος Βέης. Ο σοφός της λεπτομέρειας, Αθήνα 2018
- Δημοκρατικός Τύπος, 28.2.1950
- Αυγή, 15.10.1958
Τελευταία ενημέρωση: 11.5.2021
