1880-1961
Ο Ιωάννης (Τζον) Θεοτόκης, γιος του πρωθυπουργού Γεώργιου Θεοτόκη, γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1880. Σπούδασε γεωπονία και στη συνέχεια ανέλαβε τις οικογενειακές γεωργικές επιχειρήσεις. Το 1914 τοποθετήθηκε αυλάρχης της βασίλισσας Σοφίας και την περίοδο του Διχασμού, ακολούθησε στην εξορία το βασιλικό ζεύγος μετά την επάνοδο του Ελευθέριου Βενιζέλου στην πρωθυπουργία τον Σεπτέμβριο του 1917. Επέστρεψε στην Ελλάδα εν όψει των εκλογών του Νοεμβρίου του 1920, οπότε πολιτεύθηκε με το Λαϊκό Κόμμα (ΛΚ) στην περιφέρεια Κέρκυρας και εξελέγη βουλευτής. Επανεξελέγη με το ΛΚ στις εκλογές του 1926, ενώ πολιτεύθηκε στις εκλογές του 1928 με το ίδιο κόμμα χωρίς να εκλεγεί. Ο Ιω. Θεοτόκης επανεξελέγη στις εκλογές του 1932 με το ΛΚ στην περιφέρεια Κέρκυρας και ανέλαβε υπουργός Γεωργίας (4.11.1932-16.1.1933) στην κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη. Στις εκλογές του 1933 επανεξελέγη με το ίδιο κόμμα και ανέλαβε εκ νέου υπουργός Γεωργίας (10.3.1933-28.12.1934) στην κυβέρνηση του Παν. Τσαλδάρη. Επανεξελέγη το 1935 και ανέλαβε για τρίτη συνεχή φορά το Υπουργείο Γεωργίας (20.3.1935-19.7.1935) στην κυβέρνηση του Παν. Τσαλδάρη. Ο Ιω. Θεοτόκης αποχώρησε από το ΛΚ, μετά την ανατροπή της κυβέρνησης του Παν. Τσαλδάρη από το στρατιωτικό πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 1935, συγκρότησε το Εθνικό Λαϊκό Κόμμα και ανέλαβε αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών (10.10.1935-30.11.1935) στην κυβέρνηση του Γεώργιου Κονδύλη. Στις εκλογές του 1936 συγκρότησε τον συνασπισμό της Γενικής Λαϊκής Ριζοσπαστικής Ένωσης μαζί με τον Ιωάννη Ράλλη και τον Γεώργιο Κονδύλη και εξελέγη βουλευτής.
Ο Ιω. Θεοτόκης αντιτάχθηκε στην επιβολή της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, προτείνοντας στον βασιλιά Γεώργιο την πολιτική συμφωνία του ίδιου με τον αρχηγό του Κόμματος Φιλελευθέρων για τον σχηματισμό κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να τεθεί σε περιορισμό στα κτήματά του στην Κέρκυρα.
Την περίοδο της Κατοχής διαφώνησε με την επιστροφή του Γεώργιου μεταπολεμικά πριν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το πολιτειακό και υπέγραψε το Πρωτόκολλο των κομμάτων τον Μάρτιο του 1942.
Μεταπολεμικά, ο Ιω. Θεοτόκης επέστρεψε στο ΛΚ, εντάχθηκε στη Διοικούσα Επιτροπή του κόμματος και συμμετείχε ως εκπρόσωπός του στις πολιτικές συσκέψεις των Δεκεμβριανών που οδήγησαν στην υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας. Στις εκλογές του 1946 εξελέγη στην περιφέρεια Κέρκυρας με το ΛΚ και ανέλαβε υπουργός Εσωτερικών στη βραχύβια κυβέρνηση του Παναγιώτη Πουλίτσα (4.4.1946-18.4.1946) και στη διάδοχη κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη (18.4.1946-14.5.1946), ενώ στη συνέχεια αναδείχθηκε Πρόεδρος της Βουλής (14.5.1946-30.11.1949) έως τη λήξη της κοινοβουλευτικής περιόδου. Στις 31 Οκτωβρίου 1949 αποχώρησε από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΛΚ και δήλωσε ανεξάρτητος. Στις 6 Ιανουαρίου 1950 συγκρότησε υπό την προεδρία του υπηρεσιακή κυβέρνηση με στόχο τη διεξαγωγή εκλογών και ανέλαβε επίσης υπουργός Στρατιωτικών, Ναυτικών και Αεροπορίας (6.1.1950-23.3.1950). Ο Ιωάννης Θεοτόκης απεβίωσε στις 6 Ιουνίου 1961.
Βιβλιογραφία
Βασικές πηγές για τη συγκρότηση των βιογραφικών του Λεξικού αποτέλεσαν:
- οι Στατιστικές των βουλευτικών εκλογών 1926-2015
- οι Στατιστικές των γερουσιαστικών εκλογών 1929-1933
- το Μητρώο πληρεξουσίων, γερουσιαστών και βουλευτών, 1822-1935
- το Μητρώο γερουσιαστών και βουλευτών
- η ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων https://www.hellenicparliament.gr/Vouleftes/Diatelesantes-Vouleftes-Apo-Ti-Metapolitefsi-Os-Simera/
- και η ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων https://gslegal.gov.gr/?page_id=776
Βλ. επίσης:
- «Θεοτόκης, Ιωάννης (Τζων)», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ. 4, Αθήνα 1985, σ. 71
- Γρηγόριος Δαφνής, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων, τ. Β΄, Αθήνα 1955
- Ελένη Κυραμαργιού, “Εθνικόν Λαϊκόν Κόμμα (ΕΛΚ), 1935-1936”, στο Ιστορικό Λεξικό Ελληνικών Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, 1844-1967, Αθήνα 2022
- Δημήτρης Μαλέσης, Οι υπουργοί των Στρατιωτικών στο Νεοελληνικό Κράτος (1833-1950), Αθήνα 2020
- Κωνσταντίνα Μπότσιου, “Λαϊκόν Κόμμα (ΛΚ), 1920-1958”, στο Ιστορικό Λεξικό Ελληνικών Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, 1844-1967, Αθήνα 2022
- Εμμανουήλ Ι. Τσουδερός, Ιστορικό Αρχείο 1941-1944, τ. Ε, Αθήνα 1990
- Gunnar Hering, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, μτφρ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος, τ. Β΄ Αθήνα 2006
Τελευταία ενημέρωση: 4.12.2023
