1895-1963
Ο Σταμάτης Χατζήμπεης του Στέφανου γεννήθηκε το 1895 στον Τσεσμέ (Κρήνη) της Μικράς Ασίας. Φοίτησε στο Ελληνικό Λύκειο της Σμύρνης και στη Γαλλική Ακαδημία Αθηνών. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του συμμετείχε το 1913, ως εθελοντής, στο λόχο του Νικόλαου Πλαστήρα στην Χίο. Στη συνέχεια, έλαβε μέρος στο Κίνημα της Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο μέτωπο της Μακεδονίας. Τον Οκτώβριο 1918 τραυματίστηκε βαριά στη μάχη της Δοϊράνης, ωστόσο πολέμησε με το Σώμα Εθελοντών Μικρασιατών στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στη συνέχεια έλαβε μέρος στο στρατιωτικό κίνημα του Νικόλαου Πλαστήρα και του Στυλιανού Γονατά τον Σεπτέμβριο του 1922. Διορίστηκε γενικός γραμματέας του Υπουργείου Πρόνοιας το 1927 επί υπουργίας Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη. Πολιτεύθηκε στις εκλογές του 1932 και εξελέγη βουλευτής Πειραιώς με το Κόμμα Φιλελευθέρων (ΚΦ), με το οποίο επανεξελέγη στις εκλογές του 1933. Συμμετείχε στο βενιζελικό στρατιωτικό κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935 και μετά την αποτυχία του δικάστηκε και φυλακίστηκε στις φυλακές Ωρωπού, από όπου αφέθηκε ελεύθερος τον Δεκέμβριο του 1935 χάρη στη γενική αμνηστία που παραχώρησε ο βασιλιάς Γεώργιος. Πολιτεύθηκε και επανεξελέγη βουλευτής Πειραιώς με το ΚΦ στις εκλογές του 1936. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου εξορίστηκε στα Αχούρια Τρίπολης και στην Κύμη της Εύβοιας έως το 1940.
Την περίοδο της Κατοχής ο Στ. Χατζήμπεης συμμετείχε στην ίδρυση της οργάνωσης Αγών Απελευθερώσεως και Αναγεννήσεως (ΑΑΑ) υπό τον Στέφανο Σαράφη. Αργότερα δραστηριοποιήθηκε στο Εθνικό Δημοκρατικό Ελεύθερο Μέτωπο (ΕΔΕΜ) και αντιπροσώπευσε το σχήμα αυτό στην Κεντρική Επιτροπή της Εθνικής Αλληλεγγύης, όπου ήρθε σε επαφή με στελέχη του ΚΚΕ. Τον Φεβρουάριο του 1944 ο Στ. Χατζήμπεης αποδέχθηκε την πρόταση για συμμετοχή στον σχηματισμό της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), αναλαμβάνοντας γραμματέας Εθνικής Οικονομίας. Κατά τη διάρκεια του Εθνικού Συμβουλίου στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας, συνέβαλε στη συγκρότηση της ομάδας των Αριστερών Φιλελεύθερων μαζί με τον Νεόκοσμο Γρηγοριάδη, η οποία μετεξελίχθηκε στο ομώνυμο κόμμα (ΚΑΦ) και απείχε από τις εκλογές του 1946. Ο Στ. Χατζήμπεης συνελήφθη τα Χριστούγεννα του 1947 και εξορίστηκε διαδοχικά στην Ικαρία και τη Μακρόνησο. Απελευθερώθηκε με το τέλος των εμφύλιων συγκρούσεων.
Ενόψει των εκλογών του 1950 το ΚΑΦ μαζί με την Ένωση Δημοκρατικών Αριστερών και το ΣΚ-ΕΛΚ συγκρότησαν τον συνασπισμό της Δημοκρατικής Παράταξης, με τον οποίο ο Στ. Χατζήμπεης εξελέγη βουλευτής Πειραιώς και Νήσων, πριμοδοτούμενος από το ΚΚΕ. Στις 10 Μαΐου 1950 το ΚΑΦ και ο Στ. Χατζήμπεης προχώρησε σε σύμπραξη με την κοινοβουλευτική ομάδα της Ένωσης Δημοκρατικών Αριστερών. Το καλοκαίρι του 1951 ο Στ. Χατζήμπεης συμμετείχε στην Α΄ Διοικούσα Επιτροπή της νεοϊδρυθείσας Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ), με την οποία πολιτεύθηκε στις εκλογές του ίδιου έτους χωρίς να εκλεγεί. Μετά την αποχώρηση του ΚΑΦ από την ΕΔΑ, ο Στ. Χατζήμπεης πολιτεύθηκε ως μεμονωμένος στις εκλογές του 1952 χωρίς να εκλεγεί. Το 1955 εντάχθηκε στη Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση, με την οποία πολιτεύθηκε στις εκλογές του 1956 στο πλαίσιο του συνασπισμού της Δημοκρατικής Ένωσης χωρίς να εκλεγεί. Στη συνέχεια, ο Στ. Χατζήμπεης επανήλθε στο ΚΦ, με το οποίο πολιτεύθηκε στις εκλογές του 1958 για τελευταία φορά χωρίς να εκλεγεί και αποσύρθηκε από την πολιτική. Ο Σταμάτης Χατζήμπεης απεβίωσε στις 7 Νοεμβρίου 1963.
Βιβλιογραφία
Βασικές πηγές για τη συγκρότηση των βιογραφικών του Λεξικού αποτέλεσαν:
Βλ. επίσης:
- «Σταμάτης Χατζήμπεης», Μικρασιατικά Χρονικά 12 (1965), σ. 501
- Γρηγόριος Δαφνής, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων, τ. Β΄, Αθήνα 1955
- Γιάννης Σκαλιδάκης, Η Ελεύθερη Ελλάδα. Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής (1943-1944), Αθήνα 2015
- Γιάννης Σκαλιδάκης, «Κόμμα Αριστερών Φιλελευθέρων (ΚΑΦ), 1944-1954», στο Ιστορικό Λεξικό Ελληνικών Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, 1844-1967, Αθήνα 2022
- Τάσος Τρίκκας, ΕΔΑ 1951-1967. Το νέο πρόσωπο της Αριστεράς, τ. Α΄, Αθήνα 2009
- Χάγκεν Φλάισερ, Στέμμα και Σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης, 1941-1944, τ. Α΄, Αθήνα 1995
- Ελευθερία, 8.11.1963
- Τα Νέα, 9.11.1963
Τελευταία ενημέρωση: 4.12.2023
