1892-1975
Ο Αύγουστος Θεολογίτης του Κωνσταντίνου γεννήθηκε στην Παναγιά της Θάσου το 1892. Σπούδασε νομικά και επέστρεψε στη Θάσο μετά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η πρώτη δημόσια πολιτική εμφάνιση του Αυγ. Θεολογίτη πραγματοποιήθηκε στο συλλαλητηρίου που οργανώθηκε στη Θάσο την 1η Ιανουαρίου 1913 με αίτημα την ένωση με την Ελλάδα. Στη συνέχεια, κατατάχθηκε στο στρατό και πολέμησε στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο.
Απολύθηκε από τον στρατό το 1915 και ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα Ελλάς του Βασίλειου Μεσολογγίτη στη Θεσσαλονίκη. Κατά τη διάρκεια του κινήματος της Εθνικής Αμύνης ήρθε σε επαφή με τους δημοσιογράφους Πέτρο Λεβαντή, Σταύρο Στάγκο και Νίκο Καστρινό, οι οποίοι μαζί συγκρότησαν την πρώτη Ένωση Συντακτών Θεσσαλονίκης το 1916 με βασικά αιτήματα την κατάλυση της Μοναρχίας και την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας. Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αύγ. Θεολογίτης αρθρογραφούσε στην εφημερίδα Σημαία της Καβάλας και στη Μακεδονία της Θεσσαλονίκης (διευθυντής τη διετία 1925-1926). Τον Μάρτιο του 1920 συνελήφθη εξαιτίας των επικριτικών άρθρων του για τον Γενικό Διοικητή της Ανατολικής Μακεδονίας Κωνσταντίνο Γκότση και καταδικάστηκε σε ολιγοήμερη φυλάκιση στις φυλακές Δράμας.
Πριν τις εκλογές του 1920 ο Αύγ. Θεολογίτης εντάχθηκε στο Κόμμα Φιλελευθέρων (ΚΦ) και εξελέγη πρώτη φορά βουλευτής στην περιφέρεια Δράμας. Στη συνέχεια, ο Αύγ. Θεολογίτης συντάχθηκε με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου και προσχώρησε στη Δημοκρατική Ένωση. Συνελήφθη και φυλακίστηκε μαζί με άλλους δημοκρατικούς στις φυλακές Συγγρού, από όπου αφέθηκε ελεύθερος τον Σεπτέμβριο του 1922 μετά την επικράτηση του στρατιωτικού κινήματος υπό τους Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά.
Το 1923 ο Αυγ. Θεολογίτης διορίστηκε νομάρχης στον Έβρο, αλλά παραιτήθηκε όταν εξελέγη βουλευτής Καβάλας με τη Δημοκρατική Ένωση στις εκλογές του ίδιου έτους. Επανεξελέγη βουλευτής το 1926 και το 1928 και ανέλαβε υφυπουργός Γενικής Διοίκησης Ηπείρου (26.5.1932-5.6.1932) στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Παπαναστασίου. Στις εκλογές του 1932 πολιτεύθηκε ξανά συμμετέχοντας στους συνδυασμούς του Εθνικού Συνασπισμού –που είχαν συγκροτήσει το ΚΦ, το Προοδευτικό Κόμμα και το Αγροτικό και Εργατικό Κόμμα– χωρίς να εκλεγεί. Παραμένοντας στο Αγροτικό και Εργατικό Κόμμα επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1933 και του 1936, ενώ αναδείχθηκε και αντιπρόεδρος της Βουλής (6.3.1936-4.8.1936). Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου παρέμεινε στη Θάσο, όπου ήρθε σε επαφή με τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ενώ με την έναρξη της Κατοχής διέφυγε στην Αθήνα για να αποφύγει τη σύλληψή του και παρέμεινε εκεί μέχρι την Απελευθέρωση.
Μεταπολεμικά, στον ανασχηματισμό της κυβέρνησης του Γεώργιου Παπανδρέου που πραγματοποιήθηκε μετά την Απελευθέρωση, ο Αυγ. Θεολογίτης ανέλαβε υπουργός Ταχυδρομείων, Τηλεγράφων και Τηλεφώνων (23.10.1944-3.1.1945). Η συνεργασία με τον Γ. Παπανδρέου συνεχίστηκε με την ένταξη του Αύγ. Θεολογίτη στο Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΔΣΚ), με το οποίο εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 1946. Επανεξελέγη και το 1950 με το κόμμα Γεωργίου Παπανδρέου (προσωρινή εκλογική μετονομασία του ΔΣΚ) και ανέλαβε υπουργός Δημοσίας Τάξεως (28.8.1950-13.9.1950, 13.9.1950-3.11.1950 και 3.11.1950-28.1.1951) στους βραχύβιους κυβερνητικούς σχηματισμούς του Σοφοκλή Βενιζέλου.
Εν όψει των εκλογών του 1951 ο Αύγ. Θεολογίτης επέστρεψε στο ΚΦ, υποστηρίζοντας ότι το εκλογικό σύστημα δεν επέτρεπε την ύπαρξη μικρών κομμάτων, και εξελέγη βουλευτής στις εκλογές του ίδιου έτους. Στις εκλογές του 1952 πολιτεύθηκε ξανά με το ΚΦ χωρίς να εκλεγεί. Κατά την ίδρυση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο Αύγουστος Θεολογίτης αποδέχτηκε στις 4 Ιανουαρίου 1956 την πρόταση να προσχωρήσει στο νέο κόμμα, με το οποίο πολιτεύθηκε στις εκλογές του Φεβρουαρίου του ίδιου έτους χωρίς να εκλεγεί. Εξελέγη ξανά βουλευτής Θεσσαλονίκης με την ΕΡΕ στις εκλογές του 1958 και ανέλαβε υπουργός Βορείου Ελλάδος (17.5.1958-20.9.1961) στην κυβέρνηση του Κ. Επανεξελέγη με την ΕΡΕ στις εκλογές του 1961 και πολιτεύθηκε με το ίδιο κόμμα στις εκλογές του 1963 χωρίς να εκλεγεί και εν συνεχεία αποσύρθηκε από την πολιτική. Ο Αύγουστος Θεολογίτης απεβίωσε στις 4 Ιανουαρίου 1975.
Βιβλιογραφία
Βασικές πηγές για τη συγκρότηση των βιογραφικών του Λεξικού αποτέλεσαν:
Βλ. επίσης:
- Δημήτριος Γ. Θεοδωρίδης, Αύγουστος Θεολογίτης, ο Θάσιος πολιτικός, Θάσος 2010
- Κωνσταντίνος Σβολόπουλος (επιμ.), Κωνσταντίνος Καραμανλής: Αρχείο, Γεγονότα, Κείμενα, τ. 1, Αθήνα 1992
- Το Βήμα, 5.1.1975
Τελευταία ενημέρωση: 11.5.2021
