1907-1998
Ο Κωσταντίνος Καραμανλής του Γεώργιου γεννήθηκε στην Πρώτη Σερρών στις 8 Μαρτίου 1907. Το 1925 εισήλθε στη Νομική Σχολή Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1929 και άσκησε τη δικηγορία στις Σέρρες. Στις εκλογές του 1935 πολιτεύθηκε με το Λαϊκό Κόμμα (ΛΚ) στην περιφέρεια καταγωγής του και εξελέγη βουλευτής. Επανεξελέγη βουλευτής στην ίδια περιφέρεια με το ΛΚ στις εκλογές το 1936. Την περίοδο της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου επέστρεψε στις Σέρρες και εργάστηκε ως δικηγόρος. Λίγο πριν την έναρξη της Κατοχής, τον Μάρτιο του 1941, ο Κων. Καραμανλής εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου μετέφερε και το δικηγορικό του γραφείο. Στην Κατοχή, διέφυγε τον Ιούλιο του 1944 στη Μέση Ανατολή και επέστρεψε στην Αθήνα στις 26 Οκτωβρίου 1944.
Μεταπολεμικά, ο Κων. Καραμανλής πολιτεύθηκε στις εκλογές του 1946 με το ΛΚ και εξελέγη βουλευτής στην περιφέρεια Σερρών, αναλαμβάνοντας υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη (24.11.1946-24.1.1947), χαρτοφυλάκιο που διατήρησε και στην επτακομματική κυβέρνηση υπό τον Δημήτριο Μάξιμο (27.1.1947-17.2.1947), παραιτήθηκε ωστόσο για λόγους υγείας και μετέβη στις ΗΠΑ. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, ανέλαβε υπουργός Μεταφορών (7.5.1948-18.11.1948) και υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας (18.11.1948-20.1.1949 και 14.4.1949-30.6.1949) στις κυβερνήσεις συνεργασίας υπό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη, ενώ διατήρησε το χαρτοφυλάκιο και στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Διομήδη (30.6.1949-6.1.1950). Στις εκλογές του 1950 εξελέγη με το ΛΚ και ανέλαβε υπουργός Εθνικής Αμύνης (13.9.1950-3.11.1950) στη βραχύβια κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου. Αποχώρησε από το ΛΚ στις 16 Νοεμβρίου 1950 μετά τη δημοσιοποίηση του οικονομικού σκανδάλου στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς. Συμμετείχε μαζί με άλλους αποχωρήσαντες βουλευτές στη συγκρότηση της Ανεξάρτητης Ομάδας Λαϊκών, η οποία στις 20 Ιανουαρίου 1951 ενσωματώθηκε στο Λαϊκό Ενωτικό Κόμμα (ΛΕΚ). Στις εκλογές του 1951 εξελέγη βουλευτής Σερρών με τον Ελληνικό Συναγερμό (στον οποίο είχε ενσωματωθεί το ΛΕΚ). Επανεξελέγη με το ίδιο κόμμα στις εκλογές του 1952 και ανέλαβε υπουργός Δημοσίων Έργων (19.11.1952-15.12.1954) και στη συνέχεια υπουργός Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων (15.12.1954-6.10.1955) στη κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπάγου. Τον Οκτώβριο του 1955, έπειτα από το θάνατο του Αλ. Παπάγου, αποδέχθηκε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον βασιλιά Παύλο, αναλαμβάνοντας και το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης (6.10.1955-11.1.1956).
Στις 6 Ιανουαρίου 1956 ο Κων. Καραμανλής συγκρότησε την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), με την οποία πολιτεύθηκε στις εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου και εξελέγη βουλευτής Σερρών, σχηματίζοντας κυβέρνηση (29.2.1956-5.3.1958). Στις εκλογές του 1958 επανεξελέγη, σχηματίζοντας ξανά κυβέρνηση ενώ ανέλαβε και το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης (17.5.1958-20.9.1961), υπογράφοντας στις 9 Ιουλίου 1961 στην Αθήνα τη Συμφωνία της Σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Στις εκλογές του 1961 η ΕΡΕ κατέλαβε για τρίτη συνεχόμενη φορά την πρώτη θέση και ο Κων. Καραμανλής σχημάτισε κυβέρνηση (4.11.1961-19.6.1963). Στις 6 Ιουνίου 1963 παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία, επικαλούμενος την άρνηση του βασιλικού ζεύγους να αναβάλει την προγραμματισμένη του επίσκεψη στη Βρετανία, και αναχώρησε για το εξωτερικό. Επέστρεψε στην Ελλάδα εν όψει των εκλογών του 1963, στις οποίες η ΕΡΕ αναδείχθηκε αξιωματική αντιπολίτευση και ο ίδιος επανεξελέγη. Ωστόσο στις 9 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την πολιτική, αναχώρησε εκ νέου για το εξωτερικό και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι.
Την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών παρέμεινε στο Παρίσι, απ’ όπου κατήγγειλε το καθεστώς με δημόσιες δηλώσεις του. Μετά την πτώση της δικτατορίας, τον Ιούλιο του 1974, επέστρεψε στην Ελλάδα στις 24 Ιουλίου και σχημάτισε κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με σκοπό τη διενέργεια εκλογών και τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το πολιτειακό.
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ο Κων. Καραμανλής συγκρότησε στις 4 Οκτωβρίου 1974 τη Νέα Δημοκρατία (ΝΔ), με την οποία πολιτεύθηκε στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές της 17ης Νοεμβρίου, εξελέγη βουλευτής Αθηνών και ανέλαβε την πρωθυπουργία (21.11.1974-28.11.1977), διεξάγοντας στις 8 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους το δημοψήφισμα για το πολιτειακό με την επικράτηση της αβασίλευτης Δημοκρατίας. Στις εκλογές του 1977 επανεξελέγη και σχημάτισε κυβέρνηση (28.11.1977-10.5.1980). Κατά τη διάρκεια της θητείας του υπεγράφη στις 28 Μαΐου 1979 η Σύμβαση Προσχώρησης της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Στις 5 Μαΐου 1980 παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία, καθώς εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας και την επόμενη μέρα παραιτήθηκε και της βουλευτικής του έδρας. Στις 10 Μαρτίου 1985 παραιτήθηκε από Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εξαιτίας της άρνησης του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου να υποστηρίξει την επανεκλογή του. Αναδείχθηκε ξανά Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 4 Μαΐου 1990 και μετά το πέρας της πενταετούς θητείας του αποχώρησε οριστικά από την πολιτική. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής απεβίωσε στις 23 Απριλίου 1998.
Βιβλιογραφία
Βασικές πηγές για τη συγκρότηση των βιογραφικών του Λεξικού αποτέλεσαν:
- οι Στατιστικές των βουλευτικών εκλογών 1926-2015
- οι Στατιστικές των γερουσιαστικών εκλογών 1929-1933
- το Μητρώο πληρεξουσίων, γερουσιαστών και βουλευτών, 1822-1935
- το Μητρώο γερουσιαστών και βουλευτών
- η ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων https://www.hellenicparliament.gr/Vouleftes/Diatelesantes-Vouleftes-Apo-Ti-Metapolitefsi-Os-Simera/
- και η ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων https://gslegal.gov.gr/?page_id=776
Βλ. επίσης:
- Κωνσταντίνα Μπότσιου, «Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις (ΕΡΕ), 1956-1974», στο Ιστορικό Λεξικό Ελληνικών Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, 1844-1967, Αθήνα 2022
- Σωτήρης Ριζάς, Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η Ελλάδα από τον Εμφύλιο στη Μεταπολίτευση, Αθήνα 2018
- Κωνσταντίνος Σβολόπουλος (επιμ.), Κωνσταντίνος Καραμανλής: αρχείο, γεγονότα και κείμενα, τ. 1-12, Αθήνα 1992-1997
- Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, Καραμανλής 1907-1998. Μια πολιτική βιογραφία, Αθήνα 2012
- Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Η άνοδος του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην εξουσία 1954-1956, Αθήνα 2001
- Βιογραφικό στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Κ. Καραμανλής: https://ikk.gr/chronologio/
- Βιογραφικό στην ιστοσελίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας: http://www.presidency.gr/constantinos-karamanlis/
Τελευταία ενημέρωση: 4.12.2023
