1918-2017
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης του Κυριάκου γεννήθηκε στα Χανιά το 1918 με καταγωγή από πολιτική οικογένεια του νησιού. Σπούδασε νομικά και πολιτικές και οικονομικές επιστήμες. Στη συνέχεια, ο Κ. Μητσοτάκης υπηρέτησε τη θητεία του στο στρατό και πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου, ενώ πολέμησε ως έφεδρος αξιωματικός στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Στην Κατοχή συνέβαλε στη συγκρότηση αντιστασιακών ομάδων στην Κρήτη, με αποτέλεσμα την σύλληψή του και την καταδίκη του δύο φορές σε θάνατο από τους Γερμανούς.
Ο Κ. Μητσοτάκης εισήλθε στην πολιτική μεταπολεμικά. Εντάχθηκε στο Κόμμα Βενιζελικών Φιλελευθέρων και εξελέγη βουλευτής Χανίων στις εκλογές του 1946. Εξελέγη βουλευτής Χανίων με το Κόμμα Φιλελευθέρων (ΚΦ) στις εκλογές του 1950. Επανεξελέγη βουλευτής με το ΚΦ στις εκλογές του 1951 και ανέλαβε υφυπουργός Οικονομικών (1.2.1951-4.7.1951) στην κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου. Στις εκλογές του 1952 επανεξελέγη με το ΚΦ. Ο Κ. Μητσοτάκης ανεξαρτητοποιήθηκε στις 31 Μαρτίου 1955 συμμετέχοντας στην κίνηση 11 βουλευτών για τον σχηματισμό ενός «ισχυρού οργανισμού του Δημοκρατικού Κέντρου» και στη συνέχεια προσχώρησε στις 24 Απριλίου 1955 στη Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση υπό τον Σοφ. Βενιζέλο, με την οποία εξελέγη το 1956. Επανήλθε στο ΚΦ το 1957 και εξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1958. Στις 11 Ιουνίου 1959 ο Κ. Μητσοτάκης κατά τη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΚΦ αρνήθηκε να εκφράσει την εμπιστοσύνη του στους συναρχηγούς Σοφ. Βενιζέλο και Γ. Παπανδρέου, με αποτέλεσμα τη διαγραφή του από το κόμμα. Ως ανεξάρτητος συμμετείχε μαζί με τα υπόλοιπα στελέχη που είχαν διαγραφεί στη συγκρότηση στις 3 Φεβρουαρίου 1960 της ανεξάρτητης κοινοβουλευτικής ομάδας υπό την ονομασία Νέα Πολιτική Μερίδα, η οποία μετεξελίχθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1961 στο Δημοκρατικό Κέντρο-ΑΦΕ και στη συνέχεια εντάχθηκε στην Ένωση Κέντρου, με την οποία ο Κ. Μητσοτάκης εξελέγη βουλευτής στις εκλογές του ίδιου έτους. Επανεξελέγη βουλευτής με την Ένωση Κέντρου στις εκλογές του 1963 και ανέλαβε υπουργός Οικονομικών (8.11.1963-31.12.1963) στην κυβέρνηση του Γεώργιου Παπανδρέου. Εξελέγη επίσης με την Ένωση Κέντρου το 1964 και ανέλαβε ξανά το Υπουργείο Οικονομικών (19.2.1964-15.7.1965) στην κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου. Μετά την απομάκρυνση της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, ο Κ. Μητσοτάκης ανέλαβε το Υπουργείο Συντονισμού στην κυβέρνηση του Γεώργιου Αθανασιάδη Νόβα (16.7.1965-20.8.1965), το οποίο διατήρησε και στην κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου (17.9.1965-22.12.1966). Παράλληλα, στις 13 Νοεμβρίου 1965 δήλωσε ανεξάρτητος και προσχώρησε στις 24 Ιανουαρίου 1966 στο Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κέντρο υπό τον Στ. Στεφανόπουλο.
Όταν επιβλήθηκε η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 ο Κ. Μητσοτάκης συνελήφθη και παρέμεινε σε καθεστώς περιορισμού. Διέφυγε στη Γαλλία και συγκρότησε το καλοκαίρι του 1973 στο Παρίσι μαζί με τον Αντώνιο Μπριλλάκη, πρώην βουλευτή της ΕΔΑ και τον Γεώργιο Μυλωνά, πρώην βουλευτή της Ένωσης Κέντρου, την Πολιτική Επιτροπή Συντονισμού Δημοκρατικού Αγώνος. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους επέστρεψε στην Ελλάδα, στα πλαίσια της «φιλελευθεροποίησης» του καθεστώτος, αλλά συνελήφθη ξανά μετά το πραξικόπημα του Δημήτριου Ιωαννίδη.
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ο Κ. Μητσοτάκης πολιτεύθηκε ως μεμονωμένος υποψήφιος στην περιφέρεια Χανίων στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές του 1974 χωρίς να εκλεγεί. Εν όψει των εκλογών του 1977 σχημάτισε το Κόμμα των Νεοφιλελευθέρων, με το οποίο εξελέγη βουλευτής Χανίων στις εκλογές. Στη συνέχεια, ο Κ. Μητσοτάκης προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) και ανέλαβε υπουργός Συντονισμού (10.5.1978-10.5.1980) στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή και υπουργός Εξωτερικών (10.5.1980-17.9.1981) στην κυβέρνηση του Γεώργιου Ράλλη. Στις εκλογές του 1981 εξελέγη βουλευτής Χανίων με τη ΝΔ και ορίστηκε κοινοβουλευτικός της εκπρόσωπος.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1984 ο Κ. Μητσοτάκης εξελέγη αρχηγός του κόμματος της ΝΔ, διαδεχόμενος τον Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα. Επανεξελέγη βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 1985 αλλά λόγω της ήττας του κόμματος στις εκλογές ο Κ. Μητσοτάκης παραιτήθηκε από τη θέση του αρχηγού της ΝΔ. Επανεξελέγη ωστόσο πρόεδρος στις εσωκομματικές εκλογές που ακολούθησαν και εξελέγη βουλευτής στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 1989. Στις εκλογές του 1990 η ΝΔ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα και ο Κ. Μητσοτάκης σχημάτισε κυβέρνηση (11.4.1990-13.10.1993), αναλαμβάνοντας διαδοχικά και καθήκοντα υπουργού Εθνικής Οικονομίας (1.10.1990-8.8.1991), υπουργού Αιγαίου (8.8.1991-13.10.1993) και υπουργού Εξωτερικών (14.4.1992-7.8.1992). Στις εκλογές του 1993 επανεξελέγη, αλλά εξαιτίας της ήττας του κόμματος, παραιτήθηκε από την αρχηγία, την οποία ανέλαβε ο Μιλτιάδης Έβερτ. Στις 3 Σεπτεμβρίου 1993 ο Κ. Μητσοτάκης έλαβε τον τίτλο του Επίτιμου Προέδρους της Νέας Δημοκρατίας. Επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1996 και τελευταία φορά σε αυτές του 2000. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης απεβίωσε στις 29 Μαΐου 2017.
Βιβλιογραφία
Βασικές πηγές για τη συγκρότηση των βιογραφικών του Λεξικού αποτέλεσαν:
- οι Στατιστικές των βουλευτικών εκλογών 1926-2015
- οι Στατιστικές των γερουσιαστικών εκλογών 1929-1933
- το Μητρώο πληρεξουσίων, γερουσιαστών και βουλευτών, 1822-1935
- το Μητρώο γερουσιαστών και βουλευτών
- η ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων https://www.hellenicparliament.gr/Vouleftes/Diatelesantes-Vouleftes-Apo-Ti-Metapolitefsi-Os-Simera/και η ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων https://gslegal.gov.gr/?page_id=776
Βλ. επίσης:
- Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Αυτοπροσωπογραφία: οι αρχές και οι θέσεις μιας ανηφορικής πορείας, [Αθήνα 1991]
- «Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα 1986, τ. 5, σ. 175-176
- Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, «Πολιτικοί και δικτατορία της 21ης Απριλίου: μια απόπειρα απογραφής», Πρακτικά Συνεδρίου, Η δικτατορία των συνταγματαρχών και η αποκατάσταση της δημοκρατίας, Αθήνα 2016, σ. 243-266
- Σπύρος Λιναρδάτος, Από τον εμφύλιο στη χούντα, τ. Β΄, Αθήνα 1978
- Σπύρος Λιναρδάτος, Από τον εμφύλιο στη χούντα, τ. Γ΄, Αθήνα 1978
- Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Ελληνικός φιλελευθερισμός. Το ριζοσπαστικό ρεύμα, 1932-1979, Αθήνα 2010
Τελευταία ενημέρωση: 4.12.2023
